Er wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van mindfulness en mediteren op de hersenen. Recent onderzoek van Harvard toont: mediteren verandert de hersenen; met name hersengebieden die te maken hebben met zintuiglijk waarnemen, emotieregulatie, besluitvorming, geheugen, leren, empathie en stress veranderen in gunstige zin. Hier lees je er meer over, én vind je een filmpje waarin Harvard neurowetenschapper Lazar het helder uitlegt.
Harvard onderzoek: mediteren verandert hersenen
Hersenwetenschapper Sara Lazar vergeleek in een onderzoek mensen die al lange tijd mediteren met een controlegroep. Ze ontdekte dat mediteren de hersenen verandert. Mediteerders hebben meer grijze stof in verschillende hersengebieden:
- In de insula, dat voor zintuiglijk waarnemen zorgt.
- In de prefrontale cortex, dat te maken heeft met het werkgeheugen en besluitvorming.
Lazar ontdekte in dit onderzoek ook dat 50 jaar oude mediteerders evenveel grijze stof in hun hersenen hadden als 25-jarigen. Normaal gesproken neemt de hoeveelheid grijze stof in de hersenen af naarmate mensen ouder worden.
Hoe de training mindfulness de hersenen verandert
In een volgende onderzoek onderzocht Lazar de hersenen van mensen die nog nooit hadden gemediteerd en een 8-weekse training mindfulness volgden. Hierbij zag zij dat mindfulness de hersenen verandert: er was een toename in grijze stof in vier hersengebieden zichtbaar bij de deelnemers. In de:
- De posterior singularis anterior, dat onder meer betrokken is bij het verwerken van aandacht en emoties verwerken;
- De linker hippocampus, die bijdraagt aan leren, begrijpen, informatie onthouden en emotieregulatie;
- De temporale partiële junctie, die betrokken is bij zelfbewustzijn, empathie en compassie;
- De pons, een gebied waar regulerende neurotransmitters worden aangemaakt.
- Daarnaast toonden de hersenscans dat de amygdala, dat zorgt voor stress en angst, kleiner werd door de training mindfulness. Dit zorgt dat je minder snel stress hebt.
Hersenen al na 8 weken mindfulness meditaties verandert
Tijdens de mindfulness training is het de bedoeling dat je gedurende 8 weken dagelijks 40 minuten mediteert. Lazar onderzocht ook hoeveel haar respondenten gemiddeld hadden gemediteerd. Dit was 27 minuten per dag. Kennelijk veranderen de hersenen bij die gemiddelde duur van de mindfulness meditaties al.
Onderzoeker adviseert mediteren voor gezonde hersenen
Lazar heeft zelf ook ervaring met mediteren. “Ik mediteer al twintig jaar en heeft veel invloed op mijn leven gehad. Ik ben er mentaal en emotioneel sterker door geworden, denk helderder, heb minder stress en het is geweldig voor mijn sociale contacten geweest. Ik heb meer compassie en ben empathischer geworden door het mediteren. Het advies van Lazar: “Mediteren is net zoiets als bewegen, maar dan voor een vitaal brein in plaats van een vitaal lichaam. Het is mooi als je het elke dag kunt doen, maar als het drie keer per week lukt, of maar vijf minuten per dag, is dat ook al winst. De meeste mensen hebben er baat bij. Ik raad aan een goede trainer te zoeken, mediteren is eenvoudig en ingewikkeld tegelijk. Je moet begrijpen hoe je geest werkt om het goed te kunnen mediteren.”
